آنچه لازم است در مورد کبد چرب بدانیم

کبد چرب چیست؟

کبد بزرگترین ارگان داخلی بدن شماست که به بدن در هضم غذا، ذخیره انرژی و دفع سموم کمک می‌کند. بیماری کبد چرب وضعیتی است که در کبد شما چربی تشکیل می‌شود. حدود 25 درصد از مردم دنیا از بیماری کبد چرب رنج می‌برند.

چه کسانی در معرض بیماری کبد چرب قرار دارند؟

محققین هنوز به علت ایجاد بیماری کبد چرب پی نبرده‌اند اما افرادی که بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند شامل:
– مبتلایان به دیابت نوع 2 و یا پره دیابتی
– مبتلایان به چاقی و یا اضافه وزن
– افراد میانسال و بالاتر، سنین بالای 50 سال (البته کودکان نیز میتوانند مبتلا شوند)
– افراد با سطح بالای کلسترول و تریگلیسرید در خون
– مبتلایان به فشار خون بالا
– افراد مصرف کننده دخانیات
– افراد با مصرف زیاد نوشیدنی‌های الکلی
– افراد مصرف کننده داروهای خاصی مثل کورتون‌ها و برخی داروهای ضد سرطان
– افراد دارای اختلالات متابولیک خاص همچون ابتلا به سندرم متابولیک
– افراد با کاهش وزن سریع
– افراد دارای استعداد ژنتیکی
– افراد مبتلا به عفونت‌های خاص همچون هپاتیت نوع C
– افراد دارای مواجهه با برخی سموم خاص از جمله مشاغلی که با مواد شیمیایی از جمله بعضی حلالها مواجهه دارند
– افراد با مصرف بیش از حد مجاز برخی داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک همچون استامینوفن
– زنان باردار
– افراد دارای سوء تغذیه

علایم و نشانه های ابتلا به بیماری کبد چرب چیست؟

بیماری کبد چرب اغلب بیماری خاموش و بدون علامتی است اما در صورت ابتلا ممکن است شما علایمی همچون ضعف، کاهش اشتها، خستگی شدید، درد خفیف و مبهم در قسمت فوقانی راست شکم (لبه تحتانی راست دنده ها)، کاهش وزن ناخواسته را تجربه کنید.

در صورت ابتلا به کبد چرب، چگونه متوجه ابتلا به آن بشوم؟

چون اغلب این بیماری بدون علامت است، تشخیص آن آسان نیست. در صورتی که نتایج تست های کبدی شما که ممکن است به دلایل دیگری از جمله در طی چکاپ‌های طب کار انجام داده باشید، غیر طبیعی باشد، پزشک شما به ابتلا شما به این بیماری مشکوک خواهد شد.برای تشخیص این بمیاری پزشک شما کارهای زیر را انجام خواهد داد:
– گرفتن سابقه پزشکی شما (پرسش در زمینه مصرف الکل، مصرف داروی خاص و یا ابتلا به بیماری خاص)
– انجام معاینه فیزیکی (اندازه‌گیری قد و وزن شما و مشاهده نشانه‌های کبد چرب در شما همچون کبد بزرگ، بررسی نشانه‌های سیروز همچون زردی در پوست و سفیدی چشم، خارش پوست و تورم در پاها، مچ پاها، انگشتان و شکم)
– درخواست تست‌های مختلف همچون آزمایشات خونی و تصویربرداری و گاهی انجام یک بیوپسی. (درخواست تست‌های خونی همچون تست‌های عملکرد کبدی و شمارش سلول‌های خونی و در بعضی موارد درخواست تست‌های تصویر برداری مثل سونوگرافی جهت مشاهده وجود چربی و سفت شدگی در کبد شما. سفتی کبد به معنای فیبروز می‌باشد که نشان دهنده وجود اسکار در کبد شما می‌باشد و در بعضی موارد برای تایید تشیص و تعیین شدت آسیب دیدگی کبد شما بیوپسی کبدی انجام میگیرد.)

چه درمانهایی برای کبد چرب وجود دارد؟

– در حال حاضر درمان مشخص و قطعی برای این بیماری شناخته نشده است.
– توصیه به تغییر در سبک زندگی و اتخاذ سبک زندگی سالم جهت درمان عوارض کبد چرب و یا مشکلات پزشکی همراه همچون دیابت، پرفشاری خون و سطح بالای چربی خون توصیه می‌شود.
– در این شرایط پزشکان توصیه به کاهش وزن می‌کنند. کاهش وزن منجر به کاهش چربی، التهاب و فیبروز در کبد می‌شود.
– توصیه به مراجعه منظم به پزشک جهت بررسی عملکرد کبدی و جستجوی هر گونه نشانه جدید از بیماری در شما.
– اگر پزشک شما تشخص دهد مصرف داروی خاصی منجر به ایجاد بیماری شده است، توصیه به قطع مصرف آن داروی خاص می کند. اما حتما قبل از قطع آن دارو با پزشک خود مشورت نمایید. شما ممکن است تحت قطع تدریجی دارو و تغییر نوع داروی مصرفی خود قرار بگیرید.
– قطعیت اثربخشی داروهای ضد دیابت و ویتامین E در درمان کبد چرب در مطالعات نشان داده نشده است.
– یک نوع از کبد چرب (استئاتوهپاتیت غیرالکلی) می تواند منجر به سیروز کبدی شود. پزشکان می توانند با استفاده از داروهای خاص، جراحی و سایر اقدامات مشکلات سلامت ایجاد شده ناشی از سیروز کبدی را درمان کنند. در صورتی که سیروز کبدی منجر به نارسایی کبدتان شود، شما نیازمند پیوند کبد خواهید بود.

برخی از تغییرات در سبک زندگی که می تواند به جلوگیری از ابتلا و یا درمان کبد چرب کمک کند چیست؟

– داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل با حجم بالای میوه و سبزیجات، پروتئین و غلات کامل و محدودیت مصرف چربی، محدودیت مصرف نمک و شکر، کاهش حجم وعده های غذایی
– تزریق واکسن‌های هپاتیت B، آنفولانزا و پنوموکوک.
– داشتن ورزش روزانه منظم که به کاهش وزن و کاهش چربی در کبد کمک می‌کند. (حداقل 150 دقیقه در هفته ورزش با شدت متوسط همچون پیاده روی یا دوچرخه سواری. هر گونه ورزشی می‌تواند به درمان کبد چرب کمک کند حتی اگر منجر به کاهش وزن در فرد نشود)
– کاهش وزن با هدف رسیدن به شاخص توده بدنی بین 18.5 تا 24.9 (کاهش بیش از 10% وزن به کاهش حجم چربی در کبد و بهبود کبد چرب کمک می‌کند)
– قطع مصرف دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی
– قبل از مصرف داروهای مکمل همچون انواع ویتامین ها و سایر داروها با پزشک خود مشورت کنید. برخی داروهای گیاهی به کبد شما آسیب می‌رسانند